Οταν τα παιδιά βλέπουν μεγάλο αριθμό
«likes» στις φωτογραφίες τους ενεργοποιούνται τα ίδια κυκλώματα που
«ανάβουν» όταν τρώμε σοκολάτα.
Λος Αντζελες
Τα ίδια κυκλώματα του
εγκεφάλου που «ανάβουν» όταν τρώμε σοκολάτα ή κερδίζουμε χρήματα
ενεργοποιούνται και όταν οι έφηβοι βλέπουν μεγάλους αριθμούς «likes»
στις φωτογραφίες τις δικές τους ή των φίλων τους στα μέσα κοινωνικής
δικτύωσης. Αυτό έδειξε η πρώτη μελέτη του είδους της που διενεργήθηκε
από ειδικούς του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας στο Λος Αντζελες΄(UCLA)
και βασίστηκε σε απεικόνιση του εγκεφάλου εφήβων ενόσω εκείνοι
χρησιμοποιούσαν social media.
Η μελέτη
Στους 32 εφήβους ηλικίας 13 ως 18 ετών που συμμετείχαν στη μελέτη οι
ερευνητές ανέφεραν ότι συμμετέχουν σε ένα μικρό κοινωνικό δίκτυο
παρόμοιο με τη δημοφιλή εφαρμογή δημοσίευσης φωτογραφιών Instagram. Στο
πλαίσιο πειράματος που έλαβε χώρα στο Κέντρο Χαρτογράφησης του Εγκεφάλου
Ahmanson-Lovelace του UCLA οι επιστήμονες έδειξαν στους εθελοντές 148
φωτογραφίες σε μια οθόνη υπολογιστή επί 12 λεπτά – σε αυτές
περιλαμβάνονταν 40 φωτογραφίες που ο κάθε έφηβος έδωσε στους ειδικούς.
Την ώρα που οι έφηβοι κοιτούσαν τις φωτογραφίες η εγκεφαλική
δραστηριότητά τους αναλυόταν με χρήση λειτουργικής μαγνητικής
τομογραφίας (fMRI). Σε κάθε φωτογραφία παρουσιαζόταν επίσης ο αριθμός
των «likes» που υποτίθεται ότι είχε λάβει – στην πραγματικότητα ο
αριθμός των «likes» είχε υπαγορευθεί από τους ίδιους τους ερευνητές και
οι συμμετέχοντες το έμαθαν αυτό στο τέλος της διαδικασίας.
«Όταν οι έφηβοι έβλεπαν ότι οι φωτογραφίες τους είχαν λάβει μεγάλο αριθμό ‘likes’, παρουσιαζόταν δραστηριότητα σε πολλές και διαφορετικές περιοχές του εγκεφάλου τους» ανέφερε η κύρια συγγραφέας της μελέτης που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό έντυπο «Psychological Science» Λόρεν Σέρμαν, ερευνήτρια στο Κέντρο Ψηφιακών Μέσων για τα Παιδιά του UCLA.
Μια περιοχή η οποία εμφάνιζε ιδιαίτερη δραστηριότητα ήταν ένα τμήμα
του ραβδωτού σώματος που ονομάζεται επικλινής πυρήνας – αποτελεί μέρος
του κυκλώματος ανταμοιβής του εγκεφάλου. Αυτό το κύκλωμα ανταμοιβής
θεωρείται πως είναι ιδιαιτέρως δραστήριο και ευαίσθητο κατά τη διάρκεια
της εφηβείας. Όταν οι έφηβοι έβλεπαν πως οι φωτογραφίες τους έπαιρναν
μεγάλο αριθμό «likes», παρουσιαζόταν επίσης αυξημένη δραστηριότητα σε
περιοχές που είναι γνωστές ως ο «κοινωνικός εγκέφαλος» καθώς και σε
περιοχές που σχετίζονται με την προσοχή.
Πες μου πόσα «likes» έχει η φωτογραφία για να σου πω αν θα κάνω κι εγώ
Σε ό,τι αφορούσε την απόφαση σχετικά με το αν θα έκαναν και οι ίδιοι
«like» σε μια φωτογραφία, οι έφηβοι επηρεάζονταν σε μεγάλο βαθμό από τον
αριθμό των «likes» που είχε ήδη λάβει η φωτογραφία αυτή. «Δείξαμε την ίδια ακριβώς φωτογραφία με πολλά ‘likes’ στους μισούς εφήβους και με πολύ λίγα ‘likes’ στους άλλους μισούς» εξήγησε η δρ Σέρμαν. «Όταν οι έφηβοι έβλεπαν μια φωτογραφία με περισσότερα ‘likes’ ήταν πολύ πιο πιθανό να πατήσουν το ‘like’
και οι ίδιοι. Σε αυτήν την ηλικία τα παιδιά αντιδρούν διαφορετικά σε
μια πληροφορία όταν πιστεύουν ότι έχει γίνει αποδεκτή από πολλούς ή
αντιθέτως από λίγους εκ των ‘φίλων’ τους μέσα στο κοινωνικό δίκτυο –
ακόμη και όταν οι ‘φίλοι’ τους αυτοί τούς είναι ουσιαστικώς άγνωστοι».
Θα έπρεπε λοιπόν οι γονείς να ανησυχούν για τα μέσα κοινωνικής
δικτύωσης; Όπως συμβαίνει με όλα τα μέσα επικοινωνίας, έτσι και τα μέσα
κοινωνικής δικτύωσης έχουν θετικές και αρνητικές πλευρές, αναφέρουν οι
ερευνητές.
Πολλοί έφηβοι και νεαροί ενήλικοι κάνουν διαδικτυακούς φίλους τους
οποίους δεν γνωρίζουν καλά και οι γονείς δικαιολογημένα ανησυχούν,
σύμφωνα με τη Μιρέλα Νταπρέτο, καθηγήτρια Ψυχιατρικής
και Συμπεριφορικών Επιστημών στο Ινστιτούτο Semel για τη Νευροεπιστήμη
και την Ανθρώπινη Συμπεριφορά του UCLΑ, κύρια συγγραφέα της νέας
μελέτης. «Το γεγονός αυτό είναι πιθανό να οδηγεί στο να επηρεάζεται
ένα παιδί περισσότερο από άτομα τα οποία έχουν πιο επικίνδυνες
συμπεριφορές από το ίδιο ή τους άμεσους φίλους του».
Από την πλευρά της η Πατρίσια Γκρίνφιλντ, διευθύντρια του Κέντρου για τα Ψηφιακά Μέσα και τα Παιδιά του UCLA και επίσης κύρια συγγραφέας της νέας μελέτης σημείωσε: «Οι
γονείς συνήθιζαν να γνωρίζουν τους φίλους του παιδιού τους. Τώρα πια
όμως που το κάθε παιδί έχει αρκετές εκατοντάδες φίλους στο Διαδίκτυο,
δεν υπάρχει τρόπος για τους γονείς να έχουν τον έλεγχο της κάθε επαφής
του».
Το πλεονέκτημα των κοινωνικών δικτύων
Ωστόσο η δρ Σέρμαν υπογραμμίζει ένα πιθανό πλεονέκτημα των κοινωνικών δικτύων. «Αν
οι φίλοι του έφηβου παιδιού σας έχουν θετικές συμπεριφορές, τότε και το
δικό σας παιδί θα μιμηθεί αυτές τις συμπεριφορές. Είναι σημαντικό για
τους γονείς να γνωρίζουν με ποιους επικοινωνεί το παιδί τους online καθώς και τι δημοσιεύουν και σε τι κάνουν ‘like’ οι φίλοι του».
Στο πλαίσιο της μελέτης στους νεαρούς εθελοντές δόθηκαν «ουδέτερες»
φωτογραφίες – περιλαμβάνονταν εικόνες με φαγητά και πρόσωπα φίλων –
καθώς και «επικίνδυνες» φωτογραφίες – περιλαμβάνονταν εικόνες τσιγάρων,
αλκοόλ καθώς και εφήβων που φορούσαν προκλητικά ρούχα.
«Σε ό,τι αφορούσε όλους τους τύπους φωτογραφιών οι έφηβοι ήταν πιο πιθανό να έχουν κλικάρει ‘like’ αν έβλεπαν ότι οι φωτογραφίες αυτές είχαν ήδη λάβει πολλά ‘likes’» εξήγησε η δρ Γκρίνφιλντ, καθηγήτρια Ψυχολογίας στο UCLA.
Οι «επικίνδυνες» φωτογραφίες αδρανοποιούν το… φρένο του εγκεφάλου
Όταν μάλιστα οι έφηβοι έβλεπαν «επικίνδυνες» φωτογραφίες σε σύγκριση
με ουδέτερες φωτογραφίες, εμφάνιζαν μικρότερη δραστηριότητα σε περιοχές
του εγκεφάλου που συνδέονται με τον «γνωστικό έλεγχο» και την «αναστολή
της απόκρισης», συμπεριλαμβανομένων του πρόσθιου ραχιαίου φλοιού του
προσαγωγίου και των πλευρικών βρεγματικών λοβών.
Αυτές οι περιοχές του εγκεφάλου εμπλέκονται στη λήψη αποφάσεων και
μπορούν είτε να μας «φρενάρουν» από το να λάβουμε μέρος σε κάποιες
δραστηριότητες είτε να μας δώσουν το «πράσινο φως» για να ασχοληθούμε με
αυτές. «Όταν τα παιδιά έβλεπαν φωτογραφίες στις οποίες
παρουσιάζονταν επικίνδυνες συμπεριφορές, μειωνόταν η δραστηριότητα σε
περιοχές του εγκεφάλου που βάζουν ‘φρένο’, πιθανώς αποδυναμώνοντας το
φίλτρο της προσοχής των παιδιών» κατέληξε η δρ Νταπρέτο.
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου