Πριν από μερικά χρόνια
οι υπηρεσίες τοποθεσίας των smartphones χρησιμοποιούνταν μόνο ως
ηλεκτρονικοί χάρτες (GPS) σε εξαιρετικές περιπτώσεις ή αποτελούσαν
περιττή ίσως πολυτέλεια ορισμένων εφαρμογών (apps) των κινητών μας
τηλεφώνων. Τα τελευταία όμως δύο τουλάχιστον χρόνια, οι υπηρεσίες
τοποθεσίας βρίσκονται διαρκώς ενεργοποιημένες από την πλειοψηφία των
κατόχων smartphones ή οποιασδήποτε άλλης ηλεκτρονικής συσκευής.
Ολοένα και περισσότερες εφαρμογές δημιουργούνται με σκοπό να μας διευκολύνουν στις καθημερινές μας ανάγκες και να προσφέρουν αυτό ακριβώς που επιθυμούμε στον ελάχιστο χρόνο αναζήτησης. Ενεργοποιώντας, λοιπόν, την υπηρεσία εντοπισμού της γεωγραφικής μας θέσης μπορούμε να εντοπίσουμε εστιατόρια, μπαρ, καφετέριες λίγα μόλις μέτρα μακριά από τη θέση που βρισκόμαστε. Μπορούμε να συμβουλευτούμε μια εφαρμογή ως ταξιδιώτες για το ποια αξιοθέατα αξίζει να επισκεφθούμε στην πόλη που βρισκόμαστε, ή να εξαργυρώσουμε ένα εκπτωτικό κουπόνι που μόλις αγοράσαμε διαδικτυακά. Και ναι, η εξοικείωση με τις νέες υπηρεσίες των smartphones μας δημιουργεί ενθουσιασμό και σε πολλές περιπτώσεις μας λύνει τα χέρια αλλά σε ένα δεύτερο επίπεδο ανάγνωσης πρέπει ίσως να αναρωτηθούμε που πάνε όλα αυτά τα δεδομένα που μοιραζόμαστε με το που δηλώσουμε τη θέση μας. Παραβιάζεται τελικά, εν αγνοία μας, η ιδιωτικότητα μας; Τι πληροφορίες μπορούν αυτές οι υπηρεσίες να συλλέξουν σχετικά με τα ενδιαφέροντα μας;
Απο τα check ins του Facebook, το Foursquare, το Swarm, το urbanspoon, το tripadvisor, τα διάφορα fitness apps (πχ. Nike+ running), μέχρι τις υπηρεσίες καιρού ή την απλή ενεργοποίηση της τοποθεσίας (GPS) του κινητού μας τηλεφώνου, συλλέγονται αυτόματα εκατοντάδες χιλιάδες πληροφορίες για το πως περνάμε τον ελεύθερο μας χρόνο, που δουλεύουμε, που διασκεδάζουμε, ποια είναι τα ενδιαφέροντα μας, πως πίνουμε τον καφέ μας και άλλες παρόμοιες πληροφορίες οι οποίες στη συνέχεια είναι ακόμα πιο εύκολο να συγκριθούν με νέες ή παλιότερες, να αναλυθούν και να προωθηθούν περαιτέρω ώστε να βγουν και άλλα πιο σημαντικά συμπεράσματα, για το φύλο μας, την ηλικία μας, την οικογένεια και τους φίλους μας.
Και όλες αυτές οι υπηρεσίες στοχεύουν αφενός στην ικανοποίηση των αναγκών των χρηστών- γιατί μόνο ένας ικανοποιημένος “πελάτης” θα χρησιμοποιήσει εκ νέου το προϊόν ή τις προσφερόμενες υπηρεσίες- και αφετέρου στο οικονομικό όφελος χιλιάδων εταιριών και επιχειρήσεων, ξεκινώντας από την καφετέρια στην γωνία πίνουμε καθημερινά τον καφέ μας, μέχρι τις ίδιες τις εταιρίες που βρίσκονται πίσω από τις εφαρμογές αυτές ή που χρηματοδοτούν την δημιουργία τους ή ακόμα και τους διαφημιστές στους οποίους πωλούνται τα δεδομένα που συλλέγονται. Όμως δε σταματάει εκεί. Τα δεδομένα αυτά μπορούν εν αγνοία μας να πωληθούν σε Τράπεζες που προωθούν πιστωτικές κάρτες και δάνεια, σε ασφαλιστικές εταιρίες ή ακόμα και στο κράτος για τον έλεγχο των οικονομικών μας στοιχείων και συναλλαγών, μετατρέποντας τα προσωπικά μας δεδομένα σε μια μεγάλη βιομηχανία με πολλά παρακλάδια και μεγάλα οικονομικά οφέλη. Μπορεί φυσικά τίποτα από όλα αυτά να μην συμβεί ποτέ, αλλά σίγουρα υπάρχει έστω η πιθανότητα.
Μετά τις αποκαλύψεις Snowden (PRISM, TEMPORA), έχει ξεκινήσει παγκοσμίως ένα κύμα συζητήσεων και διαπραγματεύσεων για την εξεύρεση ενός κοινού νομοθετικού πλαισίου που να προστατεύει τα προσωπικά δεδομένα των πολιτών από τη συλλογή, την επεξεργασία και την προώθηση τους σε τρίτους. Το ήδη υπάρχον νομοθετικό πλαίσιο στην Ευρώπη (EU Data Protection Directive, EU Charter of Fundamental Rights, General Data Protection Regulation, European Convention of Human Rights και νομολογία ECtHR, CJEU), φαίνεται εκ πρώτης όψεως να προστατεύει πληρέστερα τους πολίτες από το αντίστοιχο νομικό πλαίσιο των Ηνωμένων Πολιτειών (US Constitution, FISA, Electronic Communications Privacy Act, the Safe Harbor regime, Computer Fraud and Abuse Act et al.). Ωστόσο κρίνεται επιβεβλημένο ένα νέο νομοθετικό πλαίσιο που να ρυθμίζει όχι μόνο τη συλλογή και τη διακίνηση των προσωπικών δεδομένων των πολιτών αλλά και να προσαρμόζεται ερμηνευτικά στα εκάστοτε τεχνολογικά επιτεύγματα και στις τεχνολογικές τάσεις.
To νέο ευρωπαϊκό νομοθετικό πλαίσιο για τα προσωπικά δεδομένα που αναμένεται να ισχύσει απο το 2016, θα αφορά όλες τις εταιρίες/επιχειρήσεις που συλλέγουν και προωθούν προσωπικά δεδομένα, τόσο εντός όσο και εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης ενώ θα περιλαμβάνει και συγκεκριμένες οδηγίες γύρω από τη χρήση των smartphones και των social media.
Τα δεδομένα τοποθεσίας καθώς και τα προσωπικά μας δεδομένα εν γένει αποτελούν ένα από τους σημαντικότερους λόγους που η τεχνολογία συνεχίζει να αναπτύσσεται με ραγδαίους ρυθμούς, εκπλήσσοντας διαρκώς και προσφέροντας πάσης φύσεως προϊόντα και υπηρεσίες καλύπτοντας όλα τα γούστα και τα ενδιαφέροντα του καθενός από εμάς. Όσο η σχέση μας με την τεχνολογία γίνεται πιο στενή, η διατήρηση και η διαφύλαξη των προσωπικών μας δεδομένων θα καθίσταται πιο δυσχερής. Οι νόμοι μπορούν να αποτελέσουν το minimum προστασίας των προσωπικών μας δεδομένων. Μήπως όμως όλο το υπόλοιπο κομμάτι προστασίας βρίσκεται στα χέρια μας; Ναι, φυσικά και η λύση δεν βρίσκεται στην απενεργοποίηση των υπηρεσιών τοποθεσίας ή των εφαρμογών που τις ενσωματώνουν, αλλά βρίσκεται σίγουρα στον τρόπο που επιλέγουμε να μοιραζόμαστε τις προσωπικές μας πληροφορίες με αυτόν που μας ακολουθεί.
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου